Stresi në adoleshencë
Englantina Mersini, Psikoterapiste/ Çfarë është stresi?
Stresi është reagimi i natyrshëm i trupit ndaj ndryshimeve e sfidave jetësore .
Stresi është një pjesë e natyrshme dhe e rëndësishme e jetës, por kur stresi pengon veprimtarite e rutinës ditore atëherë është i dëmshme për shëndetin tonë dhe sidomos në adoleshencë .
Ne të gjithë reagojmë ndaj stresit në mënyra të ndryshme edhe pse stresi mund të ndihmojë të jemi më vigjilent dhe të përgatitur kur ne kemi nevojë për të.
-Stresi mund të shkaktojë shqetësime emocionale dhe fizike. Kur jemi nën stres, ne mund të përjetojmë ndjenja si frustrimi, trishtimi, zemërimi, dhe nervozizmi.
Reagime fizike si: Rrahjet e shpeshta të zemrës, djersitje, dhimbje koke dhe stomaku.
-Kur mund të përjetojmë stres?
Ja disa arsye:
- Komunikim jo i mirë me prindërit.
- Rivalitet me vëllezërit e motrat
- Probleme me miqtë e shokët në shkollë
- Marrëdhënie romantike
- Të mësuarit në shkollë dhe vlerësimi me nota të pakënaqshme
- Konkurrenca intensive në sporte dhe aktivitete jashtëshkollore
- Paqëndrueshmëri sociale dhe financiare të familjes
- Siguria personale dhe çështje të tjera private etj.
–Shkaqet e stresit në adoleshencë:
- a) Detyrat e shtëpisë, teste që kërkojnë shumë studim, aplikimet për shkollën e lartë dhe ndonjëherë edhe ndryshimi i shkollës .
- b) Çështjet e vështira në shtëpi mund të përfshijnë marrëdhënien me prindërit dhe me vëllezërit e motrat. Humbja e njerëzve të dashur etj.
- c) Adoleshentët duhet të përballen me ndryshimet trupore gjatë pubertetit, presionit të shoqërisë dhe ndryshimet në marrëdhëniet me të tjerët.
Kur stresi nuk është trajtuar në një mënyrë të shëndetshme, ai mund të zvogëlojë energjinë e një personi dhe të krijojë tek adeleshenti probleme me ankthin.
–Cilat janë disa nga zakonet pozitive për tu përballur me stresin?
Duhet të:
- Shmangni përdorimin e alkoolit dhe drogës! Duke krijuar varësi ndaj tyre, shtoni më shumë stresin në afat të gjatë.
- Shmangni kafeinën dhe produktet me përqindje të lartë në sheqer! Pasi këto produkte ndikojnë negativisht në të menduar dhe shkaktojnë ankth e shqetësim.
- Ushqehuni në mënyrë të shëndetshme! Mbiushqyerja dhe të ngrënit e pakët, si dhe të ngrënit në mënyrë të çrregullt krijojnë probleme në shëndetin tuaj.
- Shpenzoni një kohë të limituar në kompjuter dhe televizion!
- Shpenzoni një kohë të limituar në mediat sociale! Media sociale mund të kthehet në një burim i madh stresi për ju, nëse koha e shpenzuar në të është e pakontrolluar.
- Realizoni detyrat në kohën e duhur! Zvarritja e realizimit të tyre mund të çojë në periudha intensive të stresit dhe të zvogëlojë cilësinë e punës suaj.
- Kujdes, mos shpërtheni në zëmërim! Dhuna verbale ose fizike është një zgjidhje e gabuar kur përjetojni stres.
Kujtoni: Të gjithë njerëzit përjetojnë stres
-Ja disa mënyra të lehta dhe të shëndetshëm për tju ndihmuar në lehtësimin e stresit:
- Kërkoni ndihmë! Ju nuk duhet të përballen me çdo gjë vet! Bisedoni me njerëzit që ju besoni. Ju mund të diskutoni për çfarë ju shqetëson dhe përfitoni nga biseda me ta.
- Merr frymë thellë! Ky akt i thjeshtë mund të ulë nivelin tuaj të ankthit.
- Hani shëndetshëm, ushqim të ekuilibruar çdo ditë! Trupi juaj ka nevojë për energji dhe shëndet të mirë fizik që të përballojë stresin.
- Bëni gjumë të shëndetshëm! Kjo ju ndihmon për tu ndjerë mirë dhe të shplodhur.
- Pushoni! Merrni një pushim nga një detyrë të vështirë për të bërë diçka që ju gëzonë. Shëtitje në natyrë, dëgjimi i muzikës suaj të preferuar etj.
- Kryeni ushtrime fizike rregullisht! Të paktën, 15 minuta aktivitete fizike në ditë ndihmojnë në përballimin e stresit .
- Ndërprisni aktivitetet shtesë në rutinën tuaj ditore!
- Mbani një ditar në organizimin e programeve tuaja ditore!
Nëse stresi juaj gjatë ditës pengon kryerjen e aktiviteteve të përditshme:
- Bisedoni me mësuesin kujdestar për këshillim e udhëzime shkollore!
- Bisedoni me psikolgun në shkollën tuaj!
- Bisedoni me një terapist të shëndetit mendor!
–Këshilla për parandalimin e stresit:
- Kujdesuni për trupin tuaj! Aktiviteti fizik, një dietë e shëndetshme ushqimore, gjumi i rregullt, do të përgatisin trupin tuaj për të parandaluar stresin e përditshëm.
- Mendoni pozitivisht!.
- Fokusohuni në arritjet tuaja!
- Kryeni detyrat me rradhë! Mos u përpiqni të realizoni disa detyra në të njëjtën kohë!
- Jepini prioritet detyrës më të rëndësishme!
- Mbani një ditar organizimi të detyrave ditore!
- Planifikoni realizimin e detyrave në një afat kohor të arsyeshëm! Shtoni kohë për pushimin në mes të detyrave!
- Mundohuni të mos shqetësohen për gjëra që ju nuk mund të kontrolloni dot!
- Faleni veten dhe të tjerët! Faji nxit rritjen e stresit.
- Gjeni kohë për të kryer aktivitetet që ju argëtojnë!
- Mos krahasoni veten me të tjerët! Çdo njeri është unik dhe i veçantë !
- Shoqërohuni me njerëz që ju bëjnë të ndiheni mirë!
- Reflektoni çdo mbrëmje mbi ditën tuaj! Veprimtaritë e vlefshme dhe ato të pavlerë!
Drejtuar gjithë adoleshentëve- Kujtohuni:
Stresi është normal
Mos harroni:
Jeta është gjithmonë në ndryshim. Ajo, që sot është e vështirë, nesër mund të mos jetë më e rëndësishme.
Englantina Mersini,